Wat is de impact van toerisme op leefbaarheid?

09-02-2021

In 2020 heeft onze partner HZ Kenniscentrum Kusttoerisme op basis van deskresearch en open data onderzoek gedaan naar de waarneembare impact van toerisme op de leefbaarheid in Zeeland. Voor de objectivering van het begrip toerisme is in het onderzoek gebruik gemaakt van bestaande inzichten in de toeristische druk van de dertien Zeeuwse gemeenten, uitgedrukt in ‘toeristische intensiteit’ per gemeente. Voor de duiding van het begrip leefbaarheid is de Leefbaarometer 2.0 als instrument gehanteerd met honderd onderliggende objectieve indicatoren. Deze indicatoren zijn onderverdeeld in vijf dimensies, namelijk ‘wonen’, ‘bewoners’, ‘voorzieningen’, ‘veiligheid’ en ‘fysieke omgeving’.

Leefbaarheidssituatie blijkt te verschillen

De gemeente Veere, de gemeente met de hoogste toeristische druk, laat daarbij de hoogste leefbaarheidsscore zien. De gemeente Terneuzen, de gemeente met opvallend genoeg juist de laagste toeristische druk, de laagste leefbaarheidsscore. De verschillen in de leefbaarheidsscores van de gemeenten zijn met name te verklaren vanuit de dimensiescore ‘voorzieningen’ per gemeente.

Data analyse: lineaire regressie

Door middel van lineaire regressie zijn twee relaties vastgesteld, namelijk tussen toerisme en het aantal restaurants per 1.000 inwoners (R² = 0,86) en tussen toerisme en het aantal supermarkten per 1.000 inwoners (R² = 0,82). Het aantal van dertien Zeeuwse gemeenten is te beperkt om al een definitieve uitspraak te kunnen doen over deze vermeende relaties op nationaal niveau.

Uitkomsten van het onderzoek zijn:

  • Hogere toeristische druk (meer restaurants of supermarkten per 1.000 inwoners) leidt niet per se direct tot een hogere score voor de dimensie ‘voorzieningen’. Het effect van één enkele indicator is namelijk enerzijds niet sterk genoeg om een dimensiescore substantieel te verhogen of te verlagen.
  • Uit de achtergronden van de Leefbaarometer 2.0 is gebleken dat ‘verdwijnen van een supermarkt’ wel significante nadelige invloed kan hebben op de dimensiescore ‘voorzieningen’, maar een extra supermarkt niet per definitie leidt tot een hogere dimensiescore ‘voorzieningen’.
  • Wel draagt de indicator ‘aantal restaurants per 1.000 inwoners’ positief bij aan de score van de dimensie voorzieningen.
  • Toerisme kan een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheidsscore van gemeente, mits in ogenschouw wordt genomen dat er ook nog tal van andere indicatoren zijn die (in samenhang) invloed uitoefenen op deze score.

Download het onderzoeksrapport "De invloed van leefbaarheid van toerisme" van onze partner HZ Kenniscentrum Kusttoerisme en lees alle uitkomsten.