Zomer van de Paradox
Het was weer een bijzondere zomer. Klimaatrecords werden wederom gebroken. In Nederland is het al maandenlang droog en warm. En in juni 2025 werden (mede door het goede weer) 16,7 miljoen overnachtingen geboekt in Nederland, maar liefst 2,5 miljoen meer dan een jaar geleden….
De paradox van toerisme en recreatie in een notendop. Het centrale thema van het World Leisure Congres, dat de Breda University of Applied Sciences (BUas) eind augustus organiseerde, was ‘Leisure for a better society’. In de Nederlandse Grondwet is het recht op vrije tijd in artikel 24 heel nadrukkelijk vastgelegd. We weten dat leisure een positieve invloed heeft op de samenleving. We snakken ernaar, we hebben het nodig. Tegelijkertijd lopen we ook in onze sector tegen grenzen aan van de manier waarop we toerisme en vrije tijd produceren en consumeren. Sommigen wetenschappers hebben berekend dat de kosten van klimaatimpacts zo gaan stijgen dat we zelfs aan het eind zijn gekomen van de eeuw van het massatoerisme.
Tijdens de Industry Day die CELTH in het hart van het World Leisure Congress organiseerde werd duidelijk dat de niet te stoppen groei van wereldwijd toerisme en zoektocht naar snelle instant leisure beleving bedrijven dwingt te innoveren in AI en digitale oplossingen. We zien echter ook in toenemende mate de risico’s van deze ontwikkeling: het verdwijnen van ‘live en persoonlijk’ contact tussen mensen, het extreme individualisme en het verlies van wederzijds respect.
Tegelijkertijd werd ook duidelijk dat juist dat de kracht is van onze sector: inspirerende, spannende, onbekende, verrassende en bijzondere, ervaringen tussen mensen en culturen in hun omgeving. Mensen die sporten, naar musea gaan, een nationaal park of dance-event bezoeken, of eindelijk weer familie weerzien aan de andere kant van de wereld: bewoners en gasten uit verschillende (sub)culturen komen samen.
Die ultieme positieve kracht van onze sector wordt vaak vergeten en is in deze tijd belangrijker en waardevoller dan ooit. Als tegenwicht tegen instant-happiness. Jeroen van Glabbeek van CM.com vertelde tijdens de Industry Day dat ook zijn kinderen geen telefoon zien omdat het verslavender is dan alcohol en roken. Yvonne Nassar van NBTC refereerde aan de unieke kracht van onze sector om te komen met oplossingen voor complexe vraagstukken als ongelijkheid, wederzijds respect en het borgen van inclusiviteit.
Bij CELTH ontwikkelen we methoden en kennis, waarbij de ‘soft power’ van toerisme en recreatie zichtbaar wordt. We komen er steeds meer achter dat het niet alleen gaat om banen of omzet, hoe belangrijk ook. Het gaat om geluk, minder eenzaamheid, meer veiligheid, een gevoel van samenzijn. En we weten dat onze sector daar een heel belangrijke bijdrage aan kan leveren.
Jos van der Sterren
Directeur CELTH