Experiencing Nature

Aanleiding

Algemeen wordt aangenomen dat verbinding met de natuur het individueel welzijn en de kwaliteit van leven positief beïnvloed. Het stimuleren van bezoek aan de natuur is dan ook een algemeen geaccepteerd beleidsdoel dat nog eens versterkt wordt door een veronderstelde bredere acceptatie van milieudoelstellingen door natuurbezoekers. Maar het bezoek aan natuurgebieden heeft ook een mogelijk verstorende invloed op die natuur. Met bepaalde gebouwde voorzieningen kan het bezoek niet alleen worden gestimuleerd maar ook ruimtelijk gestuurd. Daartoe is meer diepgaande kennis nodig van het gedrag van bezoekers.

Doel

Het project heeft ten doel te onderzoeken hoe bezoekers (zowel toeristen als bewoners) natuurgebieden en de gebouwde elementen daarin ervaren en wat voor emoties een bezoek te weeg brengt. Dat moet een beter begrip opleveren van de (emotionele) waarde van natuurbeleving, achtergrondkenmerken van de bezoekers, het effect op levenskwaliteit en elementen opleveren voor een verdere ontwikkeling van natuurgebieden. Onderzocht wordt ook of er een verschil zit tussen omwonenden en bezoekers van verder weg en of ze zich in meer milieubewust gedrag laten sturen. In het onderzoek staan zeven vragen centraal:

1. Hoe ervaren bezoekers beschermde natuurgebieden gedurende hun bezoek? 
2. Hoe verschillen natuurbelevingen naar levensstijl en woonomgeving van bezoekers?
3. Ervaren bezoekers natuurgebieden met bebouwing anders wanneer a) bebouwing in het zicht is, b) bebouwing niet in het zicht is, en c) wanneer de bezoeker zich in of nabij de bebouwing bevindt?
4. Hebben bezoekers van natuurgebieden met architectonisch ontworpen bebouwing een andere beleving dan bezoekers van natuurgebieden met alleen elementaire bebouwing?
5. Maken gebouwde elementen een verschil in milieuvriendelijk gedrag, en in hoeverre wordt dit effect, als het bestaat, gemedieerd door ervaring?
6. Hoe verschillen bovengenoemde effecten voor toeristen en omwonenden?
7. Wat is de perceptie van de ontwikkeling van het toerisme en de effecten op natuurgebieden, met name onder omwonenden, en zijn deze gerelateerd aan de levenskwaliteit?

Relatie met andere onderzoeken / ABB

Dit project past binnen twee thema’s van de Agenda Bewuste Bestemmingen: Leefomgeving en Vrijetijdsaanbod. Vanuit het perspectief van de leefomgeving gaat het erom hoe natuurgebieden het beste behouden kunnen worden voor toekomstige generaties. Vanuit vrijetijdsaanbod is dit project interessant om te onderzoeken hoe het bezoek aan natuurgebieden het beste kan worden gefaciliteerd. Het project bouwt verder op een eerder onderzoek rond Van Gogh waar werd onderzocht op welke plekken een betere of juist minder goede beleving werd gemeten. In dit project wordt die daar gebruikte methode verfijnd door het sneller, eenvoudiger en in meer contexten toepasbaar te maken.

Aanpak

Centraal in het onderzoek staat het bestuderen van bezoekers aan twee natuurgebieden. Het doel is om in drie dagen tijd in totaal 120 deelnemers te werven. Door middel van een basisvragenlijst worden hun demografische gegevens, de nabijheid van het onderzochte natuurgebied, de waargenomen effecten van het toerisme (voor omwonenden) en de basisemotie en levenstevredenheid gemeten. Gedurende hun bezoek worden hun locatie- psychologische gegevens nauwkeurig vastgelegd. Daartoe wordt het bezoek met een smartphone ruimtelijk gevolgd en wordt de emotie gemeten met een polsband die huidgeleiding en hartslagvariabiliteit vastlegt. Aan het einde van hun bezoek worden de deelnemers gevraagd hun emoties tijdens het bezoek te rapporteren, de ervaring te evalueren, intentie om aan te bevelen en de ervaren natuurlijke schoonheid te delen. Daarnaast wordt ook de tevredenheid over het leven en de impact van de ervaring (mindful, memorabel, betekenisvol, transformatief) gevraagd. Tot slot krijgen ze een folder mee voor meer duurzaam gedrag in het dagelijks leven en wordt na een week gemeten of ze die hebben opgevolgd. In die laatste bevraging wordt ook onderzocht of het bezoek nog blijvende effecten heeft gehad op emoties en levenstevredenheid.

Partners

• Breda University of Applied Sciences
• NHL Stenden University of Applied Sciences
• Staatsbosbeheer
• Zuiderwaterlinie
• MarketingOost
• Sallandse Heuvelrug

Projectteam

• Ondrej Mitas (BUas)
• Ben Wielenga (NHL Stenden)
• Wilco Boode (BUas)

Planning

Maart 2023 – December 2023

Status

Lopend

Resultaten

Nog niet beschikbaar