Afbeelding
Vorig jaar in april en mei publiceerde CELTH vier scenario’s voor het herstel van de internationale bezoekerseconomie uit de pandemie. Met een team van onderzoekers van hogescholen HZ, BUAS en NHL Stenden/ETFI is een aantal weken lang internationaal de berichtgeving van experts gevolgd in diverse domeinen. Daaruit hebben zij stapsgewijs twee kernonzekerheden afgeleid voor het herstel van de bezoekerseconomie. Kernonzekerheden zijn onzekerheden die veel impact hebben, omdat ze een kantelpunt (tipping point) kunnen betekenen in het complexe systeem van de bezoekerseconomie. Zo’n kantelpunt kan er voor zorgen dat het systeem zich niet herstelt naar de situatie zoals voorheen (recovery, bounce back) maar in een andere evenwichtstoestand terecht komt. De twee kernonzekerheden die we hebben vastgesteld zijn: lengte en diepte van de pandemie respectievelijk de crisis in de bezoekerseconomie en de houding van de consument en reiziger.
Twee dimensies onzekerheid
De onzekerheid van twee dimensies wordt expliciet gemaakt door voor beide twee plausibele extremen te benoemen die de bandbreedte aangeven waarbinnen de dimensie zich binnen het tijdsbestek van (in dit geval 3-5 jaar) kunnen ontwikkelen. De combinatie van beide dimensies met hun uitersten vormen het kader voor 4 scenario’s. Ze weerspiegelen in feite de grenzen van het speelveld waarin de bezoekerseconomie met daarbij het toerisme zich zal kunnen ontwikkelen, zoals de grenzen van een biljarttafel het speelveld bepalen.
Eén scenario verwijst naar herstel van toerisme zoals het was (business as usual), de andere drie verwijzen naar een nieuwe evenwichtssituatie van de bezoekerseconomie, waarvan één (business as unusual) het meest extreem. De andere scenario’s zijn survival of the fittest en responsible tourism.
Sneller dan we voor mogelijk houden
Hoewel velen van ons graag een herstel zien naar de situatie zoals het was (business as usual), zullen we terdege rekening moeten houden met ontwikkelingen zoals die geschetst zijn in de andere scenario’s. Let wel, de scenario’s zijn geen voorspellingen maar exploraties van elementen in een mogelijke toekomstige bezoekerseconomie. De wereld die invloed heeft op de bezoekerseconomie verandert snel, misschien wel sneller dan we voor mogelijk houden. Mogelijk heeft de pandemie die verandering een extra zet gegeven.
Op uitnodiging is de scenariostudie van CELTH op allerlei podia gepresenteerd. Niet alleen voor bedrijven, brancheorganisaties, congressen en landelijke en regionale media in Nederland, maar ook op bijeenkomsten in de UK, VS, Brazilië, Nieuw Zeeland en Indonesië.
OECD wijst op veerkracht
Maandag 21 oktober 2021 heeft mede-auteur van de scenario’s Albert Postma de scenario’s gepresenteerd voor de Tourism Committee van de OECD (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling), voor ruim 100 vertegenwoordigers van internationale organisaties (OECD, EU, UNESCO, ETOA) en landen over de hele wereld. Ter voorbereiding op deze top is het eindrapport met alle leden van de Tourism Committee gedeeld. Op verzoek is nadruk gelegd op de relatie tussen de scenario’s en de veerkracht (resilience) van de bezoekerseconomie. De veerkracht verwijst naar de mate waarin de bezoekerseconomie in staat is op veranderingen te reageren en weerstand te bieden tegen krachten die het uit balans proberen te brengen. Balans is een thema dat overigens ook een belangrijke plaats inneemt op de onderzoeksagenda van CELTH – bewuste bestemmingen.
De presentatie vond plaats in het agendablok waarin de OECD Health Division (Francesca Colombo), ETOA (Tim Fairhurst), WTTC (Virginia Messina) en verschillende landen informatie deelden over de stand van zaken rond herstel en de herstelplannen. In de discussie daarna kwamen verschillende aanwezigen aan het woord om hun visie te geven op het herstel na de crisis.
Vanuit de EU stelt Eric Philippart (senior expert van de Europese Commissie) de vraag welk van de vier scenario’s het meest waarschijnlijk is. En of we de sector helpen bij het ontwikkelen van de voorwaarden om ze voor te bereiden op het transformatiescenario. Hoewel er diverse signalen zijn die wijzen op het scenario business as usual, zal onder meer de wereldverbreide vaccinatie volledig herstel van long haul travel nog in de weg staan. De presentatie van de OECD Health Unit laat overigens wel zien dat de wereldwijde vaccinatiegraad geleidelijk een verbetering laat zien, maar ook dat we nog middenin de pandemie zitten.
Elementen uit andere scenario’s
Hoewel terugkeer naar het oude normaal daarmee misschien kansrijk lijkt, zullen we op de middellange en lange termijn terdege rekening moeten houden met elementen uit de andere scenario’s. We zullen, in de woorden van de vertegenwoordiger van Zwitserland: “We moeten voorbij de urgentie van het herstelwerk denken en de gevolgen van de pandemie voor de middellange en lange termijn in kaart brengen. Onze strategieën moeten we daarop afstemmen.” De scenario’s van CELTH ziet hij daarvoor als een goed uitgangspunt.
